استاد کامل

[تمثّل ملک یا شیطان به صورت افراد]

آیت الله سیدمحمدحسین حسینی طهرانی در کتاب مطلع الانوار می‌نویسد : در سفری که به اتّفاق اخوی، حضرت حجة الاسلام والمسلمین آقای حاج سیّد محمّد صادق در معیّت مرحوم والد به مکّه جهت حجّ تمتّع مشرّف شده بودیم، جدّ مادری ما مرحوم حاج آقا معین شیرازی به اتّفاق اهل بیتشان (جدّۀ ما) نیز مشرّف بودند. پس از انجام مناسک به اتّفاق، قصد تشرّف به عتبات عالیات را داشتیم و در فرودگاه جدّه شب هنگام منتظر رسیدن موعِد اطّلاع، در مکانی خلوت نشسته بودیم. مرحوم حاج آقا معین فرمودند: در این سفر من دو نفر را زیاد مشاهده می کردم یکی حاج عبدالجلیل محیی و دیگر ... در حالی که این دو نفر در عراق بودند و در آن سال به حجّ مشرّف نشده بودند. ناگفته نماند که مرحوم حاج آقا معین شیرازی ـ رحمة الله علیه ـ دارای حالات کشف و شهود و بصیرت بوده و بعضی از مطالب و صور معنوی برای ایشان منکشف گردیده بود، که از جمله همین مکاشفه ای بود که در آنجا برای ما نقل کردند.
مرحوم والد ـ رضوان الله علیه ـ فرمودند:

این مکاشفه شما نسبت به آقای حاج عبدالجلیل ـ سَلّمه الله تعالی ـ صحیح بوده است، زیرا ایشان فردی مؤمن و تحت ولایت حضرت [سید هاشم] حدّاد می باشند و طبیعی است که شما ایشان را به صورت واقعی و برزخی خویش دیده باشید؛ زیرا در روایت داریم که: هر مؤمنی که نیّت و قصد زیارت بیت الله الحرام را داشته باشد، خداوند ملکی را به صورت او می فرستد و در تمام مواقف و مشاهد به نیابت از او حجّ و عمره و زیارت مدینه منوّره را انجام می دهد، و چون ایشان لابدّ قصد تشرّف داشته ولی موفّق نگردیده است، خداوند ملکی را به صورت ایشان گمارده تا از طرف او نیابت اعمال و مناسک را بنماید؛ بنابراین این قسمت از مکاشفۀ شما صحیح و متقن و روشن می باشد و امّا قسمت دیگر از مکاشفه شما، شیطانی بوده است که خود را به شکل و شمایل آن فرد دیگر مجسّم و ممثّل ساخته است، زیرا این فرد از تحت دائرۀ تربیت و ولایت حضرت حدّاد خارج شده است و شیطان متصدّی اعمال و رفتار او شده است و در همه زوایای نفس او رسوخ نموده و قلب او را در تسخیر خود در آورده است؛ پس صورتی که شما از او دیده اید صورت و سیرت انسان نبوده است که دارد طواف انجام می دهد، بلکه صورت انسان و سیرت شیطان بوده است که نیابتاً از جانب او به انجام این امور مشغول بوده است، امّا از آنجا که شما قدرت تشخیص بین ملک و جنّ و شیطان را ندارید، هر دو صورت را به یک قسم مشاهده می کنید و این چنین تصوّر می کنید که هر دو رحمانی است.

مرحوم حاج آقا معین فرمودند: نمی توان این طور به ضرس قاطع ایشان را شیطانی دانست و از حقائق امر خدا خبر دارد! و خلاصه این تفسیر و توجیه مرحوم والد در نظر ایشان موجّه ننمود.
البته آن فردی که از تحت ولایت و اتّصال به حضرت حدّاد خارج شده بود، در اواخر عمر لطف و عنایت الهی رفیقش گردید و دوباره در زمرۀ تلامذه و ارادتمندان مرحوم حدّاد ـ سلام الله علیه ـ قرار گرفت و عاقبت او ختم به خیر شد و با ولایت از دنیا رحلت نمود؛ رحمة الله علیه رحمة ً واسعة ً.
شب دوّم که در خدمت مرحوم حدّاد نشسته بودیم، ایشان بدون مقدّمه رو کردند به مرحوم والد و فرمودند: اینکه می گویند ملائکه به صورت مؤمنین در می آیند صحیح است و نیز شیاطین به صورت افراد ناصالح؟
مرحوم والد عرض کردند: بلی همینطور است.

پس از گذشت لحظاتی مرحوم حدّاد فرمودند: این مسأله چگونه است که هر کسی که قصد زیارت مشاهد مشرّفه، خصوصاً حجّ را داشته باشد، ملکی به صورت او و به نیابت از او مراسم را انجام خواهد داد؟
مرحوم والد عرض کردند: بلی روایت داریم که اگر فردی قصد تشرّف به حجّ را داشته باشد ولی بنا به عللی موفّق نشده، ملکی به صورت او در خواهد آمد و یک حجّ و عمرۀ تمام و کمال از جانب او انجام خواهد داد و نیز ممکن است شیطان به صورت فرد ناصالح درآید و در همین اماکن حضور یابد.  مرحوم حدّاد باز لحظاتی مکث کردند و فرمودند: طریق تشخیص ملک از شیطان چگونه است و آیا هر کسی می تواند این قدرت تشخیص را داشته باشد؟

مرحوم والد عرض کردند: خیر، انسان باید خود دارای بینش و بصیرت غیر عادّی باشد تا بتواند تمییز بین آن دو را دریابد و این از عهدۀ هر کسی ساخته نیست

مرحوم حدّاد فرمودند: بله بله، مطلب همینطور است! تا انسان قدرت تشخیص نداشته باشد، چه بسا بین ملک و شیطان خلط می کند و هر دو را ملک می پندارد و در هر دو به یک نحو قضاوت می نماید، در حالی که یکی از آن دو صورت ملک و فرشته بوده است و صورت دیگر شیطان بوده است.
آنگاه فرمودند: بزرگان و اولیای خدا عیب مردم را صریحاً و رو در روی آنان نمی گویند، بلکه با کنایه و اشاره مطلب را به آنان تفهیم می کنند، و این شعر مولانا را قرائت فرمودند:
دانــد و خــر را همـی رانــد خمــوش ** بـر رُخـت خنــدد بــرای روی پــوش

https://maktabevahy.org/Document/Book/Details/70/%D9%85%D8%B7%D9%84%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%AC2?page=162